واکاوی مأموریت ناوگروه 86 نیروی دریایی ارتش و نقش آن در موازنة قدرت دریایی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

با بروز چالش‌های جدی در رهیافت‌های ایدئالیستی در دهه‌های اخیر و رنگ‌باختن مفاهیمی نظیر «همگرایی اقتصادی» ضمن تشکیل نهادها و سازمان‌های بین‌المللی به‌عنوان نحله‌های بنیادین لیبرال دموکراسی در ارائه راه‌کارهای پرهیز از جنگ، مسئله قدرت و طبیعت آنارشیک سیاست بین‌الملل (همچون وقوع جنگ جهانی دوم میان دولت‌هایی با بیشترین همگرایی و وابستگی اقتصادی) همچنان مفاهیمی بیگانه با رفتارهای سیاست خارجی دولت‌های عصر حاضر تلقی نمی‌شوند. اگرچه در ساختار فعلی نظام بین‌الملل با پیچیده‌تر شدن وابستگی‌های اقتصادی دولت‌ها به یکدیگر، عناصری نظیر روابط دیپلماتیک، حقوق بشر، معاهدات تجاری، شرکت‌های فراملیتی، حساسیت‌های زیست‌محیطی و ... دنبال می‌شود اما یقیناً مسئله موازنه قدرت، هم به مفهوم کلاسیک رئالیستی و هم به معنای ساختاری و نئورئالیسمی آن، چه به گونه روشن و بی‌پرده در گستره تاریخ روابط بین‌الملل و چه در پشت پرده روابط صلح‌طلبانه جهان امروز، همواره به‌عنوان محرک اصلی سیاست خارجی دولت‌ها عمل نموده است. از همین‌رو جمهوری اسلامی ایران نه‌تنها در جایگاه دولتی مستقل و به‌عنوان یکی از چرخ‌دنده‌های این نظام آنارشیک، بلکه در جایگاه دولتی تجدیدنظرطلب و ظهور به‌عنوان پارادایم سومی در دوران جنگ سرد، همچنین وجود عناصری نظیر «نظریه صدور» و اثرگذار در منطقه با پیشینه تاریخی و فرهنگی غنی خود، به‌عنوان انقلابی فراملی، یقیناً نمی‌توانست بدون موازنه‌سازی‌های قدرت و تهدید بیش از چهار دهه نه‌تنها بقای خود را تضمین نماید بلکه به‌عنوان محور اصلی مقاومت سرنوشت بسیاری از دولت‌ها و ائتلافات منطقه‌ای را به سیاست‌های خارجی خود گره زند. اگرچه جمهوری اسلامی ایران، همواره از اکثریت پتانسیل‌های خود نظیر قدرت نرم حاصل از سیاست همسایگی، ائتلاف‌سازی‌های دولتی و غیرِدولتی در جبهه مقاومت، تقویت توان نظامی و اتخاذ سیاست‌های چندساحتی و پیچیده ایدئولوژیک- دیپلماتیک در سیاست خارجی خود بهره گرفته است اما در امر «توان دریایی» به‌جز اثبات برخی توانمندی‌های خود در دوران جنگ تحمیلی، هرگز موفق نشده بود در سطح جهانی ضمن اثبات توان لجستیک - تکنولوژیک خود، به «موازنه قدرت دریایی» بپردازد. از همین‌رو این پژوهش ضمن پرداختن به نظریات موازنه قدرت «کنت والتز» و موازنه تهدید «استیفن والت»، به‌عنوان چهارچوب‌های نظری پژوهش، و با روش «توصیفی- تحلیلی» و شیوه اسنادی، علاوه بر معرفی و شرح مأموریت 232 روزه «ناوگروه 86 نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران»، به عمق استراتژیک این مأموریت و مفروض اصلی پژوهش مبنی بر موازنه‌سازی قدرت دریایی جمهوری اسلامی ایران و بازتاب‌های سیاسی پیوستن جمهوری اسلامی ایران به جمع پنج کشور قدرتمند دریایی جهان می‌پردازد.