1
دانشجوی حقوق بین‌الملل عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف‌آباد، اصفهان، ایران.
2
دانشیار دپارتمان حقوق، دانشگاه مفید، قم، ایران.
چکیده
یکی از رویکردهای جاری در عرصه سیاست خارجی در مناطق گوناگون جهان، منطقه‌گرایی و همکاری بین منطقه‌ای با هدف تأمین منافع مشترک، تأمین و تضمین امنیت دسته‌جمعی، به‌ویژه هم‌افزایی برای سرعت گرفتن توسعه و پیشرفت اقتصادی و استفاده از ظرفیت‌های مشترک است. منطقه‌گرایی در یک ساختار مبتنی بر صلح مثبت انجام می‌گیرد و غالباً از روندهای غیرسیاسی آغاز می‌شود، تا درنهایت به روندهای سیاسی تعاملی منتهی شود. همچنین بین منطقه‌گرایی در عرصه بین‌المللی یکی از متغیرهای تأثیرگذار بر روندهای همگرایی و منطقه‌گرایی در حوزه‌های متنوع بوده است. از دیگر سو، سیاست همسایگی هم رویکردی تعاملی، همراه با اعتمادسازی را دنبال می‌کند. در این راستا مقاله حاضر با این فرض که ترتیبات بین‌منطقه‌گرایانه، ازجمله سازمان همکاری اسلامی، به دلیل اهداف تعاملی که دولت‌های عضو دنبال می‌کنند، می‌توانند ابزار مناسبی برای پیشبرد سیاست همسایگی کارآمد باشند، به این سؤال پاسخ می‌دهد که جایگاه بین منطقه‌گرایی در گسترش سیاست همسایگی چیست و سازمان همکاری اسلامی چگونه به گسترش سیاست همسایگی در منطقه پرتنش که ایران نیز در آن حضور دارد کمک کند؟ یافته‌های مقاله حاکی از آن است که تمرکز بر همکاری‌های غیرسیاسی، بهترین روش برای تعمیق روندهای همگرایانه است. در این راستا در صورت پرهیز از هژمون‌گرایی، اولویت قرارگرفتن توسعه روابط اقتصادی، تجاری و ورزشی در سازمان همکاری اسلامی، پرهیز از پرداختن به عوامل واگراساز مانند مذهب و نژاد، همچنین توجه به این نکته که همگرایی منطقه‌ای تنها با اصرار بر مشترکات و تشابهات فرهنگی، دینی و تاریخی میسر نیست؛ بلکه باید از تفاوت‌های هویتی ملت‌ها و کشورهای منطقه و منافع متعارض آن‌ها آگاه بود، این سازمان می‌تواند در مسیر اعتمادسازی و همگرایی قرار گیرد و با پذیرش این تفاوت‌ها، روند همگرایی منطقه‌ای را در راستای رسیدن به سیاست همسایگی کارامد پیش ببرد.
بدر گرمی, محمدرضا و حبیبی مجنده, محمد . (1403). نقش بین منطقه‌گرایی در سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه موردی سازمان همکاری اسلامی. فصلنامه نظریه پردازی, 3(4), 39-68.
MLA
بدر گرمی, محمدرضا , و حبیبی مجنده, محمد . "نقش بین منطقه‌گرایی در سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه موردی سازمان همکاری اسلامی", فصلنامه نظریه پردازی, 3, 4, 1403, 39-68.
HARVARD
بدر گرمی, محمدرضا, حبیبی مجنده, محمد. (1403). 'نقش بین منطقه‌گرایی در سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه موردی سازمان همکاری اسلامی', فصلنامه نظریه پردازی, 3(4), pp. 39-68.
CHICAGO
محمدرضا بدر گرمی و محمد حبیبی مجنده, "نقش بین منطقه‌گرایی در سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه موردی سازمان همکاری اسلامی," فصلنامه نظریه پردازی, 3 4 (1403): 39-68,
VANCOUVER
بدر گرمی, محمدرضا, حبیبی مجنده, محمد. نقش بین منطقه‌گرایی در سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه موردی سازمان همکاری اسلامی. فصلنامه نظریه پردازی, 1403; 3(4): 39-68.
)