مبانی نظری گفتمان سیاسی - توحیدی امام خمینی(ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری علوم سیاسی، گرایش اندیشه‌های سیاسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.

چکیده

امر سیاسی، به‌مثابه امر گفتمانی است که با مؤلفه‌های خودساز و دیگرساز و با سلب و ایجاب‌ها در صدد برسازی هویت منحصر به خود گفتمانی است. پژوهش حاضر، با مراجعه به آثار، سیره علمی، عملی و باورهای نهادینه امام خمینی(ره) و نیز هم‌نشینی، همدلی و زیستن با مفردات هستی‌شناسانه و معرفت‌شناسانه و به‌تبع آن انسان‌شناسانه و آنچه از آثار ایشان به دست آمده، با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی در چهارچوب نظریه گفتمان به ماهیت توحیدی گفتمان سیاسی امام خمینی(ره) پرداخته است. یافته‌های پژوهش بر این فرض استوار است که، گفتمان سیاسی امام خمینی(ره) بر محور دال مرکزی توحید، سامان‌یافته و در منظومه‌ای از سلب‌ها و ایجاب‌ها و احصای دال‌های فرعی و شناور از قبیل هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، انسان‌شناسی و مقولاتی چون استقلال، آزادی و عدالت شکل گرفته و در پیوند و مفصل‌بندی این دال‌ها با دال مرکزی توحید، منظومه‌ای از شبکه معنایی خودی و غیرخودی را فراهم می‌کند. با تدقیق مرزهای هویتی این گفتمان در برابر گفتمان رقیب، دوگانه‌هایی آنتاگونیستی رخ می‌نماید که نه قابل جمع‌اند و نه قابل رفع، ازقبیل: توحید در مقابل شرک، حق در مقابل باطل و ولایت الله در مقابل ولایت طاغوت.

کلیدواژه‌ها