تحلیل نظری جرم‌شناختی زمین‌خواری با رویکرد به حقوق کیفری ایران و فقه امامیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دکتری فقه و حقوق، مدرس گروه حقوق، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

در حقوق کیفری ایران، نظریه‌های مرتبط با زمین‌خواری احصا نشده و به‌طور کامل جرم انگاری نگردیده و وصف مجرمانه آن، نه بر اساس یک قانون و یک وحدت رویّه بلکه بر اساس برداشت‌ها و معانی و عناوین قانونی متعددی است و نگاه تطبیقی به جرم‌شناختی زمین‌خواری در حقوق کیفری ایران و فقه امامیه می‌تواند به واکاوی دقیق و علمی این مسئله کمک نماید که از این‌رو این مطالعه در پیِ بررسی جرم‌شناختی زمین‌خواری در حقوق کیفری ایران با نگاهی بر فقه امامیه می‌باشد. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی انجام و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای و اسنادی بوده و اطلاعات مورد نیاز کدگذاری و مقوله‌بندی و تجزیه و تحلیل شده است. در نتیجه نهایی تحقیق می‌توان گفت در مقررات موضوعه ما جرمی تحت عنوان زمین‌خواری وجود ندارد. حال غالباً به‌عنوان تصرف کردن مطرح شده و تصرف غیرقانونی اراضی شخصی و دولتی را به‌عنوان «تصرف عدوانی» جرم تلقّی نموده و هرگونه تجاوز و تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحمت یا ممانعت به مجازات یک ماه تا یک سال حبس محکوم می‌شود و بر اساس فقه امامیه اذن امام در تملک و عدم تحقق عنوان «زمین‌خواری» شرط است و شرط کردن اذن حاکم اسلامی، عامل پیشگیرانه در شیوع پدیده زمین‌خواری می‌باشد و هرگونه تصرف در اراضی دولتی باید در چهارچوب مشخص و با اذن و نظارت حاکم جامعه صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها